Нераток - Неизвестно

ЗАЯВА.

Прашу Вас прыняць меры для аховы майго спакою, а магчыма, і жыцця. На працягу апошняга тыдня я назіраю з-за штораў маёй кватэры за нейкім падазроным тыпам, які ў сваю чаргу сочыць за маёй кватэрай і за мной.

Відавочна, што яго м.эта - кра.дзеж, і цяпер ён вывучае мой распарадак. Язразумеў гэта адразу і спрабую яго за.блытаи,ь, хоць на работу не хадзіць не магу і пасля працы спяшаюся дадому. За ўвесь час сустракаў яго чатыры разы. Учора, 26 сакавіка, падышоў да яго і папрасіў цыгарэту, на што ён адказаў: “Курэнне шкодзіць здароўю”. Здаецца, з каўказскім акцэнтам, але на каўказца не па.добны.

Яго прыкметы: 30-35 га.доў, руса.вал.осы, карычневая. скураная куртка, такога ж колеру чаравікі. Асаблівая. прыкмета - пярсцёнак з надпісам лацінскім шрыфтам “GMV”.

Прашу выста.віць пост каля пад’езда - м,агчыма, гэта адпудзіць дамушніка. Ці, м.ожа, патруль няхай праходжваецца часцей.

Паведамляю, што ў вуснай форм.е звяртаўся да ўчастковага, які адказаў мне: “Мала хто там і для чаго сядзіць? Няхай спачатку “грохнуць” тваю хату, а та.ды і разбірацца будзем”. А сам нават не пачакаў, пакуль ён зноў з’явіцца, кабправерыць дакументы.

З павагай Салаўёў М. К. 27.03.2000 г.

Рэзалюцыя: Участковаму Нікіценку!

Прапанаваць гр-ну ўстанавіць сігналізацыю.

Капітан Жырноў

ЗАХОДНЯЯ БЕЛАРУСЬ. 1942, ліпень

Унтэр-афідэр Курт Ветцэль сцягнуў са стрыжанай галавы пілотку, выцер ёю ўспацелы лоб і гартанна-гучна, але млява скамандаваў: “Хальт, бабы! Эрхолюнг. Адзіхат.”

Да станцыі Глотаўка, куды камендант даручыў Курту даставіць з Альхоўкі дваццаць жанок-дзяўчат, прызначаных для адпраўкі на работу Ў трэці рэйх, было яшчэ не менш за шэсць кіламетраў.

Курт зрабіў знак “сцерагчы” двум паліцаям з тутэйшых, а сам адышоўся да каламутнай рачулкі Альшанкі, якую і ўвесну ў гэтым месцы каровы пераходзілі, вымя не замачыўшы. Паклаў аўтамат на пажоўклую пад бязлітасным сонцам траву, расшпіліў верхнія гузікі кіделя і, фыркаючы ад задавальнення, спаласнуў галаву і шыю. Расшнураваў чаравікі, сцягнуў смярдзючыя шкарпэткі, апавіў рэменем аўтамата правую руку, улёгся на спіну і закрыў твар пілоткай. Гаркнуў на баб, якія гаманілі-галасілі: “Шцільшвайгэн зі! Мальчаць, бляды!”

Праз хвіліну унтэр-афідэр усвядоміў, што ніякая сіла (хіба што камандзір!) не прымусіць яго ісці далей. Але камендант быў далёка і, напэўна, таксама хаваўся ад знясільваючай сухмені. А тут камандзірам з’яўляўся ён, унтэр-афіцэр Курт Ветцэль. Таму паклікаў старэйшага паліцая: “Ком цу мір, Грыша!”

Кругленькі карантыш, трасучы чырвонымі вяснушкаватымі шчокамі, падбег да гаспадара, выцягнуўся, дагодліва схіліў галаву і ўзяў пад казырок. Шчаўчок абцасамі не ўдаўся - правы чаравік зачапіўся за нейкі каменьчык.

- Шлюшат майн бэфель: “Ду музт цум банхоф Клётавка бэгляйтэн.”

- Ніхс фэрштэйн, гер лейтэнант.

- О донэр вэттэр! Бабы стацыён Клётовка э. сдат оберлейтэнант Крыгер унд фэрмеркэн дызе дакумент.

Ветцэль выцягнуў з нагруднай кішэнькі спіс і, не падымаючыся, падаў паліцаю.

- Майнэ дыслацырунг іст хір, здэсь, ін зэхсундцэн ур. Шаснацат, фэрштэйст ду?

Унтэр прыўзняў левую руку і прадэманстраваў гадзіннік- компас.

Грыша пакруціў валасатымі запясцямі - як бы паказаў, што не скраў нічога.

- Іх ніхт ур, няма, гер Ветцэль.

- Ір алес зайд швайнэн, шмутцыген швайнэн.

Для даходлівасці Ветцэль даволі натуральна парохкаў.

- Марш! Шнэль! Шайзэ.

Унтэр-афідэр зноў паклаў пілотку на твар.

Грыша крутануўся на мысках чаравікаў і, валюхаючыся, пайшоў да баб, якія лямантавалі на другога паліцая.

- І куды вы нас ведзяце? На пагібель? Ірады, прападзём жа ў той Нямеччыне.

- Пад’ём, каровы! - Грыша адчуў паўнату перададзенай яму ўлады. - Фюрэр паклапоціцца пра вас, будзе вам і праца, і ежа. Мне немцы расказвалі, што горш, чым у нас, нідзе ў Еўропе людзі не жывуць. У іх у самага прапашчага ровар ёсць, і траву сеюць, каб хадзідь па ёй.

- Ах ты, чорт рабы! Чаго ж сам не едзеш? - накінулася на Грышу Аксіння Трыфанчук, басаногая дваццацігадовая маладзіца.

- А вось вас адпраўлю - і сам услед, - спрабаваў усё звесці на жарт паліцай.

- Балабоняць яны табе, а ты вушы - лапухамі! А чаго ж ім тут трэба, калі ў іх так добра? Якой халеры прыперліся? - не сунімалася Аксіння.

- Ты ў планы камандавання не лезь, не дурнейшыя за цябе там! - абсек яе Грыша.

Другі паліцай, маладзенькі хударлявы Васька, прыдуркавата ўсміхаўся і збянтэжана адводзіў позірк ад лёгка апранутых распараных бабскіх целаў.

Раптам Грышка ўзлаваўся:

- Ану, транты свае сабраць і шагам марш! Бо прачнецца немец

- будзе і вам, і мне. Донер вецер.

Каб пераканадь у сваёй рашучасці, сцягнуў з пляча вінтоўку. Завохкалі бабы, падхапілі клункі і зноўку пацягнуліся басанож па гарачай палявой дарозе.

І толькі Аксіння Трыфанчук, гарэза, зіркнула на рабога нахабнымі вачыма:

- У цябе ўсё так спраўна настаўляецца ці толькі ружжо?

Пырснулі смехам бабы, ды сціхлі адразу: чаго добрага, і на

самай справе немец прачнецца.

А як адышліся трохі, Грыша пачаў да Аксінні пядлябуньвятитя : “Давай, маўляў, адстанем, пасля дагонім. Ёсць тут мясцінка ўтульная, дзе бярозавіку ўдосыць папідь можна”.

Так і гэтак вяртлюжыла Аксіння, усё нешта выштукоўвала.

Не стрымаўся палідай, спыніў баб, паклікаў Ваську для сакрэтнай размовы.

- Ты вось што, Васіль. Мне з Аксінняй па адной справе тут недалёка на хутарок заскочыць трэба. Адзначыш у Глотаўцы ў оберлейтэнанта Крыгера спіс, а Аксіння, - Грыша пастукаў пальцам па прозвішчу “Трыфанчук”,- скажаш, захварэла. “Кранк” па-іхняму. А вяртацца будзеш - зойдзеш да мяне дакласціся. Я ў Антона Склюда буду.

- Рыгор Фаміч, не ўпраўлюся я - іх вунь колькі.

- А ў цябе - вінтоўка!

- Не буду ж я па іх страляць.

- У неба стрэльні! Напалохаюцца - паслухмянымі станудь.

І ўжо ўголас:

- Слухай маю каманду! Старэйшым канвоя назначаецца Васіль Ляўчук. Слухацца, як мяне. Аксіння пойдзе разам са мной, нам тутака на хутар у Жалы зайсці трэба. А астатнія - марш. Марш!

У Жалах жыў Грышкаў сваяк, пчаляр. Траюрадны брат Антон, якому ў наваколлі далі мянушку “Склюд” за тое, што ўказальны палец на правай рудэ сякерай адсек, каб яшчэ на першую вайну з немцамі не забралі. Гарбузная радня, канечне. Аднак самагонкай пачастуе - нікуды не дзенецца! Ды і мядку жонцы і старой маці вымантачыць можна, бо Грышка чалавек цяпер не абы-які - і ў чыне, і пры ўладзе. Ды і бярозавічку кісленькага паспытадь не лішнім будзе.

Бабы падягнуліся далей, і толькі чуліся выказванні ў адрас Аксінні: ад асуджальнага - “Курва!” да апраўдальнага - “А чяму ж не? Бацьку выслалі, жаніха расстралялі.”

Як быццам самі пры чалавекях былі!

- Ну што, залётнік, можа, ношку маю возьмеш? Змарылася я.

- Аксіння хітравата ўсміхнулася і паказала на посцілку, у якую былі запакаваны адзенне, посуд і ежа.

- Зараз, Ксіначка, зараз, - дагодліва выслужваўся Грышка.

.Не ўтрымаў Васька баб, разбегліся. Спачатку прасілі-малілі, а ён усё ныў: “Не магу я, загадана мне.”

Надакучыла бабям ныццё слухадь. “Гайда дахаты!” - вырашылі.

Ужо і стрэльнуць Васька намерыўся, ды затвор заклініўся. Ці то ад спёкі, ці то яшчэ з якой трасцы.

Плюнуў Васька і сам пацягнуўся ў Жалы Грышку даклададца.

Унтэр-афіцэра Курта Ветцэля адправілі на фронт, каб службу з мёдям не блытаў. Апынуўся ён у арміі генерал-фельдмаршала Эрыха фон Манштэйна, але доўга паваявяць не давялося: злажыў галовачку сваю арыйскую ў мёрзлую зямлю пад Сталінградам.

Ваську Леўчука ў конюхі перавялі - няхай коням хвасты крудідь, калі людзі яго не слухаюцца. А як савецкае войска ў наступленне перайшло, перабег да партызанаў. Нават не пасадзілі пасля вайны! Хоць, калі па-людску паглядзець, і садзідь не было за што.

Грышку рабога высцебалі дубцамі і ў чыне да простата паліцая панізілі. А як запэцкаўся чужой крывёю, то зусім лютым зрябіўся - ні старога, ні малога не шкадаваў. Так і звярэў, пакуль партызаны ноччу не забілі і ў хаде не спалілі з усёй сям’ёй.

А баб усё роўна у Германію адправілі. Куды ж ім было падзецца? - усе ў сваю Альхоўку вярнуліся. І Аксінню Трыфанчук, дачку ворага народа і нявесту агента дэфензівы, таксама вывезлі. Але гэтым разам канвяіравалі іх толькі немцы, ды яшчэ з аўчаркамі.

Начальніку Першамайскага РАУС ад грамадзяніна Салаўёва М. К.

ЗАЯВА.

Прашу Вас прыняць меры для аховы майго жыцця. Паведамляю, што раней звяртаўся ў апорны пункт №143. У адказ на мой зварот прыслалі ўчастковага, які прапанаваў правесці сігналізацыю і ўзяў распіску, што папярэдзіў мяне. Толькі не сказаў, дзе мне грошы на сігналізацыю ўзяць. Ды і не трэба яна: калі б хацелі вычысціць, даўно б ужо вычысцілі. Яны палююць на мяне. Той, у карычневай куртцы, знік., і цяпер сочаць двое іншых. Я іх сустракаў і ў магазіне, і ў тралейбусе. Прыкідваюцца, быццам бы я для іх нецікавы, а самі сочаць. Што ім трэба, не ведаю, але занепакоены ўсур’ёз. Прапаную прыставіць да мяне Вашъх: пера.апранутых супрацоўнікаў і выізначыць іх асобы і што ім трэба. Іх прыкметы: аднаму 23-25 гадоў, коратка пастрыіжаны, шэры швэдар з ліалюнкам у выіглядзе зігзагаў, асаблівых: прыкметаў няма; другі - сярэдняга ўзросту, карычневы шалік-кашнэ, зялёны гальштук.. Асаблівая. прыкмета.: чорны “дыпламат” з шыфрам,.