Гапееў Ведзьміна тоня - Неизвестно

Затое ў халадзільніку – аж пяць пачак пельменяў. Гы, бацька толькі імі і харчуецца. Эдзіку таксама пельменяў захацелася – ажно слінкі пацяклі.

Разумны бацька, што такую ежу любіць: гатаваць проста. Нават Эдзіку не праблема.

Адварыў сабе, колькі схацеў, густа зверху паліў смятанай (таксама ў халадзільніку тры пакеты), наеўся.

Уключыў тэлевізар, заваліўся на канапу, пстрыкаў пультам. 18 каналаў – нешта заўсёды выбераш. Так і заснуў на канапе, не распранаючыся. Яму снілася копанка: вада ў ёй стала сіняя, а рыба выпаўзала на бераг – зялёная і чорная. Страшная. А Эдзіку было не страшна – ён смяяўся ў сне і, мабыць, ад гэтага і прачнуўся.

Было ранне. На кухні шумела вада з крана. Эдзік падхапіўся, думаў, што гэта ён забыў закруціць. Але то быў бацька.

– Што ты прыехаў? Засумаваў? Ці з бабай пасварыўся? – бадзёра спытаў бацька, мыючы ў ракавіне марожаную рыбу – хацеў, відавочна, хутчэй пачысціць і насмажыць.

Нешта было ў яго голасе штучнае – мо гэтая бадзёрасць, але Эдзік не надта надаў гэтаму ўвагу.

– Ды не, там дождж, цэлы тыдзень абяцалі. А мне баба… грошы дала, думаю, пагуляю тут у клубе, потым зноў паеду..

– Ну, глядзі мне… – незразумела чаму прыгразіў бацька і нечакана амаль па-змоўніцку хутка спытаў: – Ці мо гэта маці табе наказала, каб ты неспадзеўкі сюды наязджаў?

Эдзік уздрыгнуў. Ён памарудзіў з адказам, стараючыся разабрацца ў апошніх бацькавых словах, знайсці там нешта тое, што было галоўным. Не, не выпадкова бацька так спытаў, значыць, ёсць (ці было!) у хаце нешта, аб чым маці ведаць не павінна. Ну, курыць бацька на кухні і ў пакоі (попел ад цыгарэт Эдзік на падлозе пабачыў), але ж не будзе так бацька з-за цыгарэт хвалявацца. А ён нервуецца, вунь як рыбу шкуматае. Попельніца была поўная.. Стоп! У попельніцы быў адзін недакурак…

Эдзік зірнуў на акно – і бацька павёў позіркам услед.

Попельніца была чыста вымытая.

А ўчора… Там быў адзін недакурак, які не мог застацца пасля бацькі. Доўгі тонкі белы фільтр напалову спаленай цыгарэты. А на белым фільтры – нешта ружовае. Можа, і памада для вуснаў…

Эдзік успомніў гэта яскрава. І – усміхнуўся

– Маці мне многа чаго казала, – ён пераможна глянуў на бацьку.

Бацька адвёў вочы ўбок.

– Ну, мыйся, я снеданне згатую…

Снедалі моўчкі. Бацька хутка пераапрануўся, хоць, як раней, то павінен быў бы легчы спачываць: суткі ж працаваў.

– Пельмені там у халадзільніку, рыбы я насмажыў, як захочаш чым паласавацца, то вось, – бацька паклаў на стол дзве буйныя купюры. – А мне на базу трэба, там…сход сёння.

І выйшаў з кватэры.

Столькі грошай Эдзіку не давалі дома ніколі. Ажно дваццаць тысяч! Сорак гадзін у клубе на кампьютэры гуляць можна!

Грошы былі ў кішэні, і разам з імі прыйшла думка: а яго, Эдзіка, купілі. Бацька купіў. Каб не надта ўспамінаў, што ён у попельніцы бачыў. Ну і няхай. Падманваць ён нікога не збіраецца: ні маці, ні бацьку. А маўчанне – не абман. Ды і можа яму там здалося…

Праз гадзіну пайшоў у кампўютэрны клуб. Гуляў мо гадзіны тры, аж рукі забалелі. Але шкада было адразу столькі грошай траціць ды яшчэ і атруты не купіў. Пахадзіў па міні-рынку. Атрута была розная, але не такая і дзяшовая, як Эдзік думаў. Калі браць столькі, колькі, як ён палічыў, трэба, то не будзе за што і гадзіну яшчэ пагуляцца за камп’ютэрам. Неяк усё разладжвалася. І тут, у горадзе, пасля смачнага снедання, адчування грошай у кішэні, камп’ютэрнага клуба не такім ужо галоўным стала здавацца яго помста. Хай сядзяць тыя дурні ў сваім балоце…

Ногі самі яго прынеслі да будынка, у якім размяшчалася рэдакцыя Юрыя Барысавіча. “Зайду, павітаюся. А раптам у яго справа якая будзе… Мо і так дасць за камп’ютэрам пасядзець…”

Дзядзька Эдзікаў – стрыечны брат маці – сядзеў у сваім кабінеце. Невысокага росту, хударлявы, падцягнуты, з невялікай лысінай ён выглянуў з-за шкельцаў акуляраў, узняўся з-за стала насустрач:

– Вітаю, вітаю…Што прывяло цябе ў рэдакцыю? Што, сумна? – ён паціснуў Эдзіку руку, паказаў на крэсла побач са сталом. – Сядай…

Прыемны чалавек, што казаць.

– Сумна. І грошай каб зарабіць…

– А на што табе грошы?

– А шмат на што. На камп’ютэр, на жуйкі, дыск новы хачу купіць..

– Зразумела… Маладое пакаленне выбірае волю. Добра, добра… А што табе той клуб – прыходзь, гуляй. Палова рэдакцыі ў водпусках, сядай за любы камп’ютэр, які вольны, – шырока павёў рукамі Юрый Барысавіч. – А з грашыма складаней. Грошы зарабляюцца. У наш час грошы можна зарабляць тысячамі спосабаў. У наш час іх можна зарабляць так, як раней ніколі не зараблялі.

– Гэта чаму?

– Раней інфармацыя не каштавала так дорага. А цяпер каштуе. Вось, напрыклад, як толькі ў прыёмны пакой бальніцы прывязуць каго з раненнем ці з дарожнага здарэння – мне адразу ж тэлефануюць. Думаеш, чаму? А таму, што інфармацыя каштуе грошай! Хто ёй валодае, той можа яе прадаць!

– І вы … плаціце за тое, што вам патэлефануюць? Але навошта?

– Каб усё ведаць, даражэнькі. Будзеш ведаць – будзеш друкаваць. Будуць чытаць. А будуць чытаць – будуць купляць. І мне гэтыя грошы вернуцца ўтрая. Вядома, я плачу работніцам прыёмнага пакоя, ёсць у мяне яшчэ надзейныя людзі ў такіх месцах, адкуль мне інфармацыю трэба атрымліваць адразу, без затрымкі. Вядома, плачу я неафіцыйна. Але гэта не галоўнае. У цябе ёсць мне што прадаць?

– Што прадаць?

– Дзівак-чалавек. Я купляю толькі адно: інфармацыю. У цябе ёсць інфармацыя, каб мне яе прадаць?

– Ды не… Я не ведаю, што вам трэба… Ну, што цікава, што не. Каб вы сказалі, я б збіраў… – разгубіўся Эдзік.

Эдуард Барысавіч засмяяўся – шчыра, радасна.

– Эх, хлопец, хіба ж я ведаю, што цікавага ты ведаеш? Ты ж не ў міліцыі працуеш, каб я табе дакладна сказаў, пра што мне расказваць… Добра, давай вось так: ты, наколькі я помню, у вёску збіраўся. Вось ты там быў?

– Быў, – паціснуў Эдзік плячыма. – Але што там цікавага?

– Гэта мы зараз і паглядзім… ну, давай, расказвай аб усім.

– Як – аб усім?

– А вось давай аб усім – з пачатку і да канца. Як прыехаў, як паехаў. Давай, давай, не саромейся, – падбадзёрыў Юрый Барысавіч.

– Ну, прыехаў, пайшлі на копанку…

– Мы – гэта хто?

– Ну, я, Віцька там ёсць, аднагодкі мы, і Віталік, чыкануты трохі, карты складае… Яны збіраюцца плыт пабудаваць…

– Ну, далей… пайшлі вы на копанку…

– А там сустрэлі нямко. Гэта дзяўчынка пяці гадоў, размаўляць яна не ўмее, з ёй там быў інтэрнацкі, брат яе, прыехаў. Маці іх п’яніца …

Эдзік пачаў расказваць, вядома ж, прапускаючы цэлыя эпізоды са свайго тыдня ў вёсцы, дзе і мяняючы што, і сам не заўважыў, як захапіўся.

– А плыт яны вырашылі пабудаваць з бутэлек!

– З бутэлек, кажаш… цікава… – першы раз перабіў яго Юрый Барысавіч. – Цікава…

– Што, інфармацыя? – зацікаўлена спытаў Эдзік

– Ну, вядома, плыт на балоце, магіла, пошукі… Інфармацыя, але трошкі не такая, якая трэба для мяне. Для другой газеты – інфармацыя.

– А калі прадаць?

Юрый Барысавіч засмяяўся:

– Газеты, якім такая інфармацыя трэба, яе ў цябе купляць не будуць. Там зусім іншыя…м-м-м… крытэрыі ацэнкі. І гэта ўсё?

– Ага, – закончыў сумна Эдзік, прадчуваючы, што у яго расказе нічога каштоўнага для дзядзькі не знайшлося. – Бутэлькі яны зносяць да будана, у якім нямко з інтэрнацкім жывуць. Там іх штаб.

– Што? – раптам ажывіўся дзядзька. – Хто дзе жыве?

– Нямко і яе брат, Сяргей… будан у садзе стаіць, там яны і спяць, нават, я бачыў, печку сабе зрабілі, есці варыць. Бо ў хаце там п’яніцы збіраюцца, – Эдзік паціснуў плячыма, гледзячы ў вочы за акулярамі, якія нечакана сталі літаральна пабліскваць.

– Ты хочаш сказаць, што гэтыя дзеці жывуць у садзе, у будане, у той час, як у хаце п’яніцы ладзяць балі? – выгаварыў Юрый Барысавіч кожнае слова паасобку, цвёрда. – Так?

– Так, я ж сам бачыў. Падглядваў…

– Вось!

Дзядзька пляснуў далонню па стале, адкрыў шафу, дастаў бутэльку з мінеральнай вадой.

– Ты зразумеў? Зразумеў, дзе пачынаецца інфармацыя?

– Не-а, – разгублена, але і радасна паківаў адмоўна галавой Эдзік.

– Інфармацыя пачынаецца там, дзе пачынаецца гаворка аб тым, што не так, не тое, не туды, не цяпер! Усё ў цябе звычайна, усё заканамерна. А вось што дзеці пры жывых бацьках у наш час, праз шэсцьдзесят год пасля вызвалення спяць на двары – вось не тое і не так. Уцяміў?

– Ага! – падскочыў радасна Эдзік. – Так проста…

– Не ўсё так проста, – пасур’ёзнеў дзядзька. – Атрымаць інфармацыю – адно. Галоўнае – як яе падаць… Але то ўжо справа не твая… так, выбачай, але ў нас так: разлічуся я з табой, як усё праверым. Так, дзе там твая вёска, дзе там твой дом? Хаця, чакай: а калі я цябе ў камандзіроўку туды пашлю, га?

– Паеду! – адказаў з запалам Эдзік.

Эдуард Барысавіч выйшаў з кабінета, махнуўшы рукой, каб Эдзік яго чакаў, хутка вярнуўся, але ўжо не адзін. З ім быў хлопец гадоў 18-ці, цыбаты, бялявы.

– Так, гэта Эдзік, – пачаў Юрый Барысавіч. – А гэта – мой карэспандэнт Валодзя Гілюк. Пазнаёміцеся пазней. Значыць, вам паўгадзіны, каб дамовіцца. Хочаце – сёння вечарам, хочаце – заўтра раніцай, але каб заўтра да абеду ў мяне былі здымкі гэтага будана ў садку. Валодзя: зразумела, што на здымку павінны быць брат і сястра, і павінна быць бачна, што яны тут жывуць. Э-е-е, здаецца, не тыя там людзі, каб табе пазіраваць, таму сам можаш там зусім не паказвацца. Толькі не трэба мне шчаслівай усмешкі сытага дзіцяці, – голас Юрыя Барысавіча стаў рэзкім, сказы кароткімі, як загады. – Трэба сляза няшчаснага дзіцяці. Тэксту – 20 радкоў. У сельсавеце не паказвацца. Імя і прозвішча маці – у вяскоўцаў. Імёны дзяцей – у вяскоўцаў. І каб блізка не ведалі, адкуль ты. Карацей, у мяне павінны быць здымкі і ўсё неабходнае для падтэкстоўкі, але ты там не быў, цябе ніхто не бачыў. А то заўтра ж прыбяруць будан… Эдзік, ты там – праваднік. Ганарар плачу трайны, як усё пацвердзіцца і будзе добры здымак.