Казкi (на белорусском языке) - Братья Гримм

Даведалася пра бяду вядзьмарка i паслала наўздагон маладым сваiх закаваных у браню коннiкаў. Слухач пачуў звон i ляск даспехаў, зняў у Вастравокага павязку з вачэй, - палопалiся коннiкi, што шклiны.

Далей жанiх i нявеста ехалi спакойна. Абвянчалiся ў царкве. Першымi iх павiншавалi верныя слугi i сказалi:

- Вашы жаданнi выкананы. Мы вам больш не патрэбны. Пойдзем падарожнiчаць далей ды шукаць сваё шчасце.

Развiталiся. Слугi пайшлi сваёй дарогай. Маладажоны - сваёй.

Вырашыў каралевiч выпрабаваць сваю маладую жонку. У паўгадзiны хадзьбы ад замка была вёска. Пасвiў ля яе свой статак свiнапас. Пад'ехалi яны да яго, каралевiч i кажа жонцы:

- А цi ведаеш ты, хто я? Я ж зусiм не каралевiч, а свiнапас. А той вунь, хто пасе свiней, мой родны бацька. Нам трэба яму дапамагчы.

Выйшаў каралевiч з карэты, зайшоў у харчэўню, тайна шапатнуў гаспадарам, каб тыя ноччу аднялi ў каралевы плацце.

Прачнулася яна ранiцай, а няма ў што адзецца. Дала ёй гаспадыня сваю старую спаднiцу ды шарсцяныя панчохi, зрабiла выгляд, што гэта вялiкi падарунак, сказала:

- Каб не ваш муж, я вам не дала б нiчога.

I паверыла каралеўна, што яе муж i напраўду свiнапас. Пачала разам з iм пасвiць статак. Дакарала сябе: "Я гэтага заслужыла за свае высакамер'е i ганарыстасць".

Так прадаўжалася восем дзён. Ногi каралеўны пакрылiся ранамi. Далей трываць яна не могла. Тады падышлi да яе двое сялян, пытаюцца:

- А цi ведаеце вы, хто ваш муж?

- Як жа, ведаю, - кажа, - ён - свiнапас. Ён толькi што пайшоў, каб выручыць крыху грошай за перавяслы i аборы.

А сяляне ёй адказваюць:

- Пойдземце з намi, мы адвядзем вас да яго.

Прывялi каралеўну ў замак. Увайшла яна ў залу, бачыць, стаiць там яе муж у каралеўскiм уборы. Але яна яго не пазнала, пакуль ён не кiнуўся да яе ды не пацалаваў.

У апраўданне каралевiч сказаў:

- Мiлая, я так багата з-за цябе пакутаваў, што i ты павiнна была дзеля мяне пацярпець.

Адсвяткавалi яны сапраўднае вяселле. Пачалi шчаслiва жыць.

НЕРАЗУМНЫ ГАНС

Прыйшоў Ганс да мацi.

- Бывай, - кажа, - матухна.

Мацi пытае:

- Ты куды, Ганс, сабраўся?

Ганс адказвае:

- Iду Грэтэль праведаць, матухна.

Мацi кажа:

- Глядзi ж, будзь разумны.

Ганс адказвае:

- Буду, матухна.

Мацi кажа:

- Бывай, Ганс.

Ганс адказвае:

- Бывай, матухна.

Прыйшоў Ганс да Грэтэль.

- Добры дзень, Грэтэль.

- Добры дзень, Ганс. Што ты мне ў падарунак прынёс?

- Нiчога не прынёс, - кажа Ганс. - Ты сама мне што-небудзь падары.

Грэтэль дала яму iголку. Ганс кажа:

- Бывай, Грэтэль.

Грэтэль адказвае:

- Бывай, Ганс.

Узяў Ганс у Грэтэль iголку, пхнуў яе ў сена на возе i пайшоў за возам дадому. Прыйшоў Ганс дадому.

- Добры вечар, матухна, - кажа Ганс.

- Добры вечар, Ганс, - адказвае мутухна, - дзе ты быў?

- У Грэтэль я быў, - кажа Ганс.

- Што ты ёй падарыў? - пытае матухна.

- Нiчога не падарыў, сам ад яе ў падарунак iголку атрымаў.

- А дзе ж гэта iголка, Ганс? - пытае матухна.

- У сена на возе ўваткнуў.

- Неразумна ты зрабiў, Ганс, - кажа матухна. - Табе б яе да рукава прыкалоць.

- Добра, - кажа Ганс, - у другi раз так i зраблю.

Сабраўся зноў Ганс у дарогу.

Мацi кажа:

- Ты куды, Ганс, сабраўся?

Ганс адказвае:

- Iду Грэтэль праведаць, матухна.

Мацi кажа:

- Глядзi ж, будзь разумны, Ганс.

Ганс адказвае:

- Буду, матухна.

Мацi кажа:

- Бывай, Ганс.

Ганс адказвае:

- Бывай, матухна.

Прыйшоў Ганс да Грэтэль.

- Добры дзень, Грэтэль.

- Добры дзень, Ганс. Што ты мне ў падарунак прынёс?

- Нiчога не прынёс, - кажа Ганс. - Ты мне што-небудзь падары.

Грэтэль дала яму ножык.

Ганс кажа:

- Бывай, Грэтэль.

Грэтэль кажа:

- Бывай, Ганс.

Узяў Ганс ножык, уваткнуў ён яго ў рукаў i пайшоў дадому.

Прыйшоў Ганс дадому, а ножыка ў рукаве няма. Толькi дзiрка ў рукаве засталася.

- Добры вечар, матухна, - кажа Ганс.

- Добры вечар, Ганс, - адказвае матухна. - Дзе ты быў?

- У Грэтэль я быў, - кажа Ганс.

- Што ты ёй падарыў? - пытае матухна.

- Нiчога не падарыў. Сам ад яе ў падарунак ножык атрымаў.

- А дзе гэты ножык, Ганс?

- Ды я яго ў рукаў уваткнуў, ён i згубiўся.

- Неразумна ты зрабiў, Ганс, - кажа матухна. - Трэба было табе ножык у сумку пакласцi.

- Добра, - кажа Ганс, - у другi раз так i зраблю.

Вось зноў сабраўся Ганс у дарогу.

Мацi кажа:

- Ты куды, Ганс, сабраўся?

Ганс адказвае:

- Iду Грэтэль праведаць, матухна.

Мацi кажа:

- Глядзi ж, будзь разумны.

Ганс адказвае:

- Буду, матухна.

Мацi кажа:

- Бывай, Ганс.

Ганс адказвае:

- Бывай, матухна.

Прыйшоў Ганс да Грэтэль.

- Добры дзень, Грэтэль.

- Добры дзень, Ганс. Што ты прынёс мне ў падарунак?

- Нiчога не прынёс, - кажа Ганс. - Ты мне што-небудзь падары.

Грэтэль падарыла яму маленькую казу.

Ганс кажа:

- Бывай, Грэтэль.

Грэтэль кажа:

- Бывай, Ганс.

Узяў Ганс казу, засунуў яе ў сумку i пайшоў дадому.

Прыйшоў Ганс дадому.

- Добры вечар, матухна.

- Добры вечар, Ганс. Дзе ты быў?

- У Грэтэль быў.

- Што ты ёй падарыў?

- Нiчога не падарыў. Сам ад яе маленькую казу атрымаў.

- А дзе ж твая каза, Ганс?

- А я яе ў сумку засунуў, - кажа Ганс. - Яна там i задыхнулася.

- Неразумна ты зрабiў, Ганс, - кажа матухна. - Табе б казу на вяроўку прывязаць.

- Добра, - кажа Ганс, - у другi раз так i зраблю.

Сабраўся Ганс зноў у дарогу.

Мацi кажа:

- Ты куды, Ганс, сабраўся?

Ганс адказвае:

- Грэтэль праведаць, матухна.

Мацi кажа:

- Глядзi ж, будзь разумны.

Ганс адказвае:

- Буду, матухна.

Мацi кажа:

- Бывай, Ганс.

Ганс адказвае:

- Бывай, матухна.

Прыйшоў Ганс да Грэтэль.

- Добры дзень, Грэтэль.

- Добры дзень, Ганс. Што ты мне ў падарунак прынёс?

- Нiчога не прынёс, - кажа Ганс. - Ты мне што-небудзь падары.

Грэтэль дала яму вялiкi кавалак свiнога сала.

Ганс кажа:

- Бывай, Грэтэль.

Грэтэль кажа:

- Бывай, Ганс.

Узяў Ганс кавалак свiнога сала, прывязаў яго да вяроўкi i пацягнуў за сабой. Прыходзiць дадому, а за iм толькi вяроўка цягнецца.

- Добры вечар, матухна, - кажа Ганс.

- Добры вечар, Ганс. Дзе ты быў?

- У Грэтэль быў.

- Што ты ёй падарыў? - пытае матухна.

- Нiчога не падарыў, сам ад яе кавалак свiнога сала атрымаў, - кажа Ганс.

- А дзе ж свiное сала, Ганс?

- Прывязаў я яго да вяроўкi, пацягнуў дадому, ды па дарозе яго, пэўна, сабакi з'елi.

- Неразумна ты зрабiў, Ганс, - кажа матухна. - Табе трэба было сала на галаве несцi.

- Добра, - кажа Ганс, - у другi раз так i зраблю.

I зноў сабраўся Ганс у дарогу.

Мацi кажа:

- Ты куды сабраўся, Ганс?

Ганс адказвае:

- Грэтэль праведаць, матухна.

Мацi кажа:

- Глядзi, будзь разумны.

Ганс адказвае:

- Буду, матухна.

Мацi кажа:

- Бывай, Ганс.

Ганс адказвае:

- Бывай, матухна.

Прыйшоў Ганс да Грэтэль.

- Добры дзень, Грэтэль.

- Добры дзень, Ганс. Што ты мне прынёс у падарунак?

- Нiчога не прынёс, - кажа Ганс. - Ты мне што-небудзь падары.

Грэтэль падарыла Гансу цяляцi.

Ганс кажа:

- Бывай, Грэтэль.

Грэтэль кажа:

- Бывай, Ганс.

Узяў Ганс цяляцi, узвалiў яго сабе на галаву i панёс.

Нясе ён цяляцi на галаве, а цяляцi рвецца, брыкаецца, не хоча ў Ганса на галаве сядзець. Скiнуў Ганс цяляцi ў канаву, а сам прыйшоў дадому ўвесь у сiняках i гузаках.

- Добры вечар, матухна, - кажа Ганс.

- Добры вечар, Ганс, - кажа матухна. - Дзе ты быў?

- У Грэтэль я быў, - кажа Ганс.

- Што ты ёй падарыў? - пытае матухна.

- Нiчога не падарыў. Сам ад яе цяляцi атрымаў.

- А дзе ж цяляцi, Ганс? - пытае матухна.

- Ды я яго на галаве нёс, - кажа Ганс, - а яно дарогай брыкалася-брыкалася i столькi мне гузакоў на iлбе наставiла, што я яго ў канаву кiнуў.

- Неразумна ты зрабiў, Ганс, - кажа матухна. - Ты б цяляцi дубцом пагнаў, травой пакармiў i ў нас у двары да плоту прывязаў.

- Добра, - кажа Ганс, - у другi раз так i зраблю.

Вось зноў сабраўся Ганс у дарогу.

Мацi кажа:

- Ты куды Ганс, сабраўся?

Ганс адказвае:

- Да Грэтэль, матухна.

Мацi кажа:

- Глядзi, будзь разумны.

Ганс адказвае:

- Буду, матухна.

Мацi кажа:

- Бывай, Ганс.

Ганс адказвае:

- Бывай, матухна.

Прыйшоў Ганс да Грэтэль.

- Добры дзень, Грэтэль.

- Добры дзень, Ганс. Што ты прынёс мне ў падарунак?

- Нiчога не прынёс, - кажа Ганс. - Ты мне што-небудзь падары.

- Грэтэль кажа:

- Няма чаго мне табе падарыць, Ганс. Я сама з табой пайду.

Узяў Ганс добры дубчык i пагнаў Грэтэль да сябе дадому.

А дома травы ёй кiнуў i моцна-моцна прывязаў яе да плоту.

Прыходзiць Ганс да мацi.

- Добры вечар, матухна, - кажа Ганс.

- Добры вечар, Ганс, - кажа матухна. - Дзе ты быў?

- У Грэтэль я быў, - кажа Ганс.

- Што ты ёй падарыў? - пытае матухна.

- Нiчога не падарыў, - кажа Ганс. - Сюды яе прывёў.

- А дзе яна? - кажа матухна.

- Ды я яе да плоту ў двары прывязаў i травы ёй пакiнуў.